Yeşil pasaport, Türkiye Cumhuriyeti’nde belirli şartları karşılayan devlet çalışanlarına, kamu görevlilerine ve onların aile üyelerine verilen, dünya genelinde birçok ülkeye vizesiz seyahat imkanı sağlayan özel bir pasaport türüdür.
Yeşil pasaportla gidilen ülkeler, Avrupa’dan Asya’ya, Amerika’dan Afrika’ya kadar uzanan geniş bir coğrafyada yer alan bir çok ülkeyi kapsıyor. Vize işlemleriyle zaman kaybetmeden, dünyanın farklı köşelerini keşfetmek isteyenler için yeşil pasaport, hem zamandan hem de bütçeden tasarruf etmenin anahtarıdır.
Bu rehberde, yeşil pasaport sahiplerinin hangi ülkelere vizesiz seyahat edebileceğini, vize gerektiren ülkeleri, yeşil pasaport başvuru sürecini, ücretleri ve kimlerin bu pasaportu alabileceğini ayrıntılı olarak ele alacağız. Ayrıca, seyahatinizi daha sorunsuz ve keyifli hale getirmek için dikkat edilmesi gereken önemli noktaları da paylaşacağız.
Yeşil Pasaport Nedir?
Yeşil pasaport, Türkiye Cumhuriyeti tarafından belirli kamu görevlilerine ve aile üyelerine verilen, standart bordo pasaporta göre daha fazla avantaj sağlayan bir tür pasaporttur. Resmi olarak “Hususi Pasaport” olarak adlandırılan bu pasaport, sahibine belirli ülkelere vizesiz seyahat etme imkânı tanır. Yeşil pasaportun sağladığı bu avantaj, özellikle sık seyahat eden kamu görevlileri ve aileleri için büyük bir kolaylık sunar.
Yeşil Pasaportun Avantajları
Yeşil pasaport sahipleri, vizesiz seyahat edebilecekleri ülke sayısının fazlalığı sayesinde dünya genelinde özgürce seyahat etme imkanına sahiptir. Schengen bölgesi başta olmak üzere birçok ülkeye vizesiz giriş sağlayan yeşil pasaport, turistik ve kısa süreli iş seyahatleri için büyük avantajlar sunar. Bu pasaport, sahibine zaman kazandırmakla kalmaz, aynı zamanda vize başvuru süreçlerinin getirdiği zorlukları da ortadan kaldırır.
Yeşil pasaporta sahip olanlar, vize başvurusu için gereken belgeleri toplama, randevu alma ve uzun bekleme süreleri gibi süreçlerden muaf tutulurlar. Böylece seyahat planları daha esnek hale gelir ve spontane seyahat imkanları artar.
Yeşil Pasaport Ücreti
Yeşil pasaport (hususi pasaport) sahipleri, harç bedelinden muaftır ve yalnızca defter bedelini ödemeleri gerekmektedir. 2024 yılı itibarıyla, yeşil pasaport için ödenmesi gereken defter bedeli 790 TL olarak belirlenmiştir.
Defter bedelini, vergi dairesi müdürlüklerine, PTT şubelerine, anlaşmalı bankalara veya Gelir İdaresi Başkanlığı’nın resmi internet sitesi üzerinden ödeyebilirsiniz. Ödeme yapıldıktan sonra, sistem üzerinden bu bilgilere erişilebildiğinden, başvuru sırasında makbuz talep edilmemektedir.
Yeşil pasaportların geçerlilik ve kullanım süresi 2022 yılında 5 yıldan 10 yıla çıkarılmıştır.
Yeşil Pasaport Nasıl Alınır?
Yeşil pasaport, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına belirli şartlar altında verilen özel bir pasaport türüdür ve birçok ülkeye vizesiz seyahat imkanı sunar. Bu pasaportu alabilmek için öncelikle belirli şartları sağlamanız gerekir. Yeşil pasaport, devlet memurları, eski bürokratlar, belirli kamu görevlileri ve aile üyelerine verilir. İşte yeşil pasaport almak için izlenmesi gereken adımlar:
Yeşil Pasaport Almak İçin Gerekli Şartlar
Yeşil pasaport (Hususi Pasaport), belirli kamu görevlilerine ve aile üyelerine verilen bir pasaport türüdür. Yeşil pasaport sahibi olma hakkı olan kişiler şunlardır:
- 1., 2. ve 3. derece kadrolarda çalışan devlet memurları ve bu kadrolardan emekli olanlar: Bu kapsama giren devlet memurları, görevde bulundukları veya emekli oldukları süre boyunca yeşil pasaport alabilirler.
- TBMM eski üyeleri ve eski bakanlar: Bu kişiler görevde bulundukları süre boyunca ve emeklilik sonrasında da yeşil pasaport sahibi olabilirler.
- Büyükşehir ve ilçe belediye başkanları: Görevde bulundukları süre boyunca yeşil pasaport alabilirler.
- Kamu kurumlarında belirli bir süre çalışmış olanlar ve emekli olanlar: Bu kişiler, belirli şartları sağladıkları takdirde yeşil pasaport almaya hak kazanır.
- Türk Telekom, Ziraat Bankası, Halk Bank gibi devlet bankalarında belirli bir süre çalışmış olanlar: Devletin kontrolünde olan bu tür kuruluşlarda çalışanlar da yeşil pasaport almaya hak kazanabilirler.
- İhracatçılar ve belirli ihracat hacmini karşılayan iş adamları: Belirli ihracat hacmine ulaşan iş adamları, Türkiye İhracatçılar Meclisi’nden alacakları belgelerle yeşil pasaport başvurusunda bulunabilirler.
- Devlet sporu olarak kabul edilen branşlarda milli sporcu unvanına sahip olanlar: Milli sporcular, bu unvana sahip oldukları süre boyunca yeşil pasaport alabilirler.
- Yeşil pasaport sahibi kamu görevlilerinin eşleri ve 25 yaşına kadar olan çocukları: Kamu görevlilerinin eşleri ve belirli şartlar altında (öğrenci olmak veya evli olmamak gibi) 25 yaşına kadar olan çocukları da yeşil pasaport alabilirler.
Yeşil Pasaport Başvuru Süreci
- Gerekli Belgelerin Hazırlanması:
- Nüfus cüzdanı aslı ve fotokopisi.
- 2 adet biyometrik fotoğraf.
- Pasaport defter bedeli ödeme dekontu.
- Çalışanlar için çalıştıkları kurumdan alınan görev belgesi.
- Emekliler için emeklilik belgesi.
- İstifa eden memurlar için istifa sırasında sahip oldukları kadro belgesi.
- Hak sahibi vefat edenlerin durumunda, vefat tarihindeki kadro belgesi.
- Başvuru Yapılması:
- Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nden randevu alınması gereklidir. Randevu günü, yukarıda belirtilen belgelerle birlikte ilgili nüfus müdürlüğüne giderek başvuru işlemlerinizi gerçekleştirebilirsiniz. Pasaport başvuruları, genellikle 1-2 hafta içerisinde sonuçlanır ve pasaportunuz adresinize kargo ile gönderilir.
- Pasaport Teslim Süresi:
- Başvurunun onaylanmasının ardından pasaportunuz, PTT aracılığıyla belirttiğiniz adrese gönderilir.
Yeşil pasaport, diğer pasaport türlerine kıyasla birçok avantaj sunsa da, pasaport sahibi olmanın bazı kısıtlamaları ve gereklilikleri de bulunmaktadır. Örneğin, belirli suçlardan hüküm giymemiş olmak ve pasaportun verildiği kişinin belirlenen görev statüsünde çalışıyor olması gerekir.
Yeşil Pasaportla Vizesiz Gidilebilen Ülkeler
2024 itibarıyla, yeşil pasaportla vizesiz gidilebilecek ülkeler arasında Avrupa, Asya, Afrika, Amerika ve Okyanusya’daki birçok ülke yer alıyor:
Avrupa Ülkeleri
- Almanya: 180 gün içinde 90 günü aşmamak kaydıyla vizesiz.
- Andorra: Schengen bölgesine dahil olmayan Andorra’ya doğrudan seyahat imkanı yoktur; çift girişli veya müteaddit girişli Schengen vizesi gereklidir.
- Arnavutluk: 90 güne kadar vizesiz.
- Avusturya: 180 gün içinde 90 günü aşmamak kaydıyla vizesiz.
- Azerbaycan: 90 güne kadar vizesiz, kimlikle giriş imkanı mevcut.
- Belarus: 30 güne kadar vizesiz; toplam kalış süresi bir yıl içinde 90 günü geçemez.
- Belçika: 180 gün içinde 90 günü aşmamak kaydıyla vizesiz.
- Bosna-Hersek: 180 gün içinde 90 günü aşmamak kaydıyla vizesiz.
- Bulgaristan: 180 gün içinde 90 güne kadar vizesiz.
- Çekya: 180 gün içinde 90 günü aşmamak kaydıyla vizesiz.
- Danimarka: 180 gün içinde 90 günü aşmamak kaydıyla vizesiz.
- Estonya: 180 gün içinde 90 günü aşmamak kaydıyla vizesiz.
- Finlandiya: 180 gün içinde 90 günü aşmamak kaydıyla vizesiz.
- Fransa: 180 gün içinde 90 günü aşmamak kaydıyla vizesiz.
- Gürcistan: 1 yıla kadar kimlikle vizesiz.
- Hırvatistan: 180 gün içinde 90 günü aşmamak kaydıyla vizesiz.
- Hollanda: 180 gün içinde 90 günü aşmamak kaydıyla vizesiz.
- İspanya: 180 gün içinde 90 günü aşmamak kaydıyla vizesiz.
- İsveç: 180 gün içinde 90 günü aşmamak kaydıyla vizesiz.
- İsviçre: 180 gün içinde 90 günü aşmamak kaydıyla vizesiz.
- İtalya: 180 gün içinde 90 günü aşmamak kaydıyla vizesiz.
- Karadağ: 90 güne kadar vizesiz.
- Kosova: 90 güne kadar vizesiz.
- Kuzey Makedonya: 90 güne kadar vizesiz.
- Letonya: 180 gün içinde 90 günü aşmamak kaydıyla vizesiz.
- Lihtenştayn: 180 gün içinde 90 günü aşmamak kaydıyla vizesiz.
- Litvanya: 180 gün içinde 90 günü aşmamak kaydıyla vizesiz.
- Lüksemburg: 180 gün içinde 90 günü aşmamak kaydıyla vizesiz.
- Macaristan: 180 gün içinde 90 günü aşmamak kaydıyla vizesiz.
- Malta: 180 gün içinde 90 günü aşmamak kaydıyla vizesiz.
- Moldova: 90 güne kadar vizesiz.
- Monako: 90 güne kadar vizesiz.
- Norveç: 180 gün içinde 90 günü aşmamak kaydıyla vizesiz.
- Polonya: 180 gün içinde 90 günü aşmamak kaydıyla vizesiz.
- Portekiz: 180 gün içinde 90 günü aşmamak kaydıyla vizesiz.
- Romanya: 180 gün içinde 90 günü aşmamak kaydıyla vizesiz.
- San Marino: 90 güne kadar vizesiz.
- Sırbistan: 90 güne kadar vizesiz.
- Slovakya: 180 gün içinde 90 günü aşmamak kaydıyla vizesiz.
- Slovenya: 180 gün içinde 90 günü aşmamak kaydıyla vizesiz.
- Ukrayna: 90 güne kadar kimlikle vizesiz.
- Vatikan: 90 güne kadar vizesiz.
- Yunanistan: 180 gün içinde 90 günü aşmamak kaydıyla vizesiz.
Asya Ülkeleri
- Azerbaycan: 90 güne kadar vizesiz, kimlikle giriş imkanı.
- Bahreyn: 90 güne kadar vizesiz.
- Birleşik Arap Emirlikleri: 90 güne kadar vizesiz.
- Güney Kore: 90 güne kadar vizesiz.
- Hong Kong: 90 güne kadar vizesiz.
- İran: 90 güne kadar vizesiz.
- Japonya: 90 güne kadar vizesiz.
- Katar: 90 güne kadar vizesiz.
- Kazakistan: 90 güne kadar vizesiz.
- Kırgızistan: 90 güne kadar vizesiz.
- Lübnan: 90 güne kadar vizesiz.
- Malezya: 90 güne kadar vizesiz.
- Maldivler: 30 güne kadar vizesiz.
- Singapur: 90 güne kadar vizesiz.
- Tayland: 30 güne kadar vizesiz.
- Ürdün: 90 güne kadar vizesiz.
- Özbekistan: 30 güne kadar vizesiz.
Afrika Ülkeleri
- Botsvana: 90 güne kadar vizesiz.
- Cezayir: 90 güne kadar vizesiz.
- Fas: 90 güne kadar vizesiz.
- Güney Afrika: 30 güne kadar vizesiz.
- Libya: 90 güne kadar vizesiz.
- Moritanya: 90 güne kadar vizesiz.
- Seyşeller: 90 güne kadar vizesiz.
- Sudan: 30 güne kadar vizesiz.
- Tunus: 90 güne kadar vizesiz.
Amerika ve Okyanusya Ülkeleri
- Arjantin: 90 güne kadar vizesiz.
- Brezilya: 90 güne kadar vizesiz.
- Şili: 90 güne kadar vizesiz.
- Kolombiya: 90 güne kadar vizesiz.
- Peru: 90 güne kadar vizesiz.
- Uruguay: 90 güne kadar vizesiz.
- Venezuela: 90 güne kadar vizesiz.
- Fiji: 120 güne kadar vizesiz.
- Samoa: 90 güne kadar vizesiz.
- Tonga: 31 güne kadar vizesiz.
- Vanuatu: 90 güne kadar vizesiz.
Bu liste, 2024 yılı itibarıyla Dışişleri Bakanlığı’nın resmi bilgilerinden derlenmiştir. Seyahat etmeyi planladığınız ülkenin vize gereksinimlerini, seyahat öncesinde değişiklikler ve güncellemeler olabileceği için mutlaka kontrol etmenizi öneririz.
Yeşil Pasaporta Vize İsteyen Ülkeler
Yeşil pasaport sahipleri birçok ülkeye vizesiz seyahat edebilse de, bazı ülkeler için vize gerekliliği devam etmektedir. Aşağıda, yeşil pasaport sahiplerinin vize alması gereken ülkeler listelenmiştir:
- Birleşik Krallık: Yeşil pasaport sahipleri vizeye tabidir. Bu ülkede vize almanız gerekmektedir.
- İrlanda: Yeşil pasaport sahipleri için vize zorunludur. Türkiye’den İrlanda’ya seyahat edecek vatandaşlarımızın vize başvurusu yapmaları gerekmektedir.
- Amerika Birleşik Devletleri: Yeşil pasaport sahipleri için vize zorunluluğu bulunmaktadır. Seyahat amacı ne olursa olsun, Amerika Birleşik Devletleri’ne giriş yapabilmek için geçerli bir vize alınması gerekmektedir.
- Kanada: Yeşil pasaport sahipleri vize almak zorundadır. Kanada’ya giriş yapabilmek için vize başvurusu yapılmalıdır.
- Meksika: Yeşil pasaport sahipleri için vize gereklidir; ancak, umuma mahsus pasaport sahipleri elektronik vize (e-vize) ile 30 gün kalış için tek girişli bir izin alabilirler. Hususi pasaport sahiplerinin ise Meksika’nın Türkiye’deki diplomatik temsilciliklerinden vize alması gerekmektedir.
- Rusya: Yeşil pasaport sahipleri, 180 gün içinde 90 günü aşmamak şartıyla Rusya’da 30 gün boyunca vizesiz kalabilirler. Ancak, daha uzun süreli kalışlar için veya belirli amaçlarla seyahat ediliyorsa elektronik vize alınması gerekmektedir.
- Çin: Yeşil pasaport sahipleri için Çin’e girişte vize gerekmektedir. Ancak, Hong Kong ve Makao bölgelerine seyahat edenler vizeden muaftır.
- Hindistan: Yeşil pasaport sahipleri Hindistan’a giriş için vize almak zorundadır.
- Vietnam: Yeşil pasaport sahipleri için vize zorunluluğu bulunmaktadır.
- Mısır: Yeşil pasaport sahipleri 90 güne kadar vizesiz seyahat edebilir; ancak, bazı yaş grupları ve özel durumlar için sınır kapılarında vize alınması gerekebilir.
- Cezayir: Yeşil pasaport sahipleri için vize zorunluluğu devam etmektedir.
- Etiyopya: Yeşil pasaport sahipleri için vize zorunludur.
- Gana: Yeşil pasaport sahiplerinin Gana’ya giriş yapabilmek için vize alması gerekmektedir.
Yeşil Pasaport Sahiplerinin Dikkat Etmesi Gerekenler
Yeşil pasaport sahipleri, yurt dışı seyahatlerinde vizesiz giriş imkanına sahip olsa da, seyahat öncesinde ve sırasında dikkat etmeleri gereken bazı önemli hususlar bulunuyor. Bu bölümde, yeşil pasaport sahiplerinin seyahat öncesi ve sonrası dikkat etmeleri gereken konular hakkında bilgi vereceğiz.
Pasaport Geçerlilik Süresi: Yeşil pasaport sahiplerinin pasaportlarının geçerlilik süresini kontrol etmeleri son derece önemlidir. Birçok ülke, pasaportun seyahat tarihinden itibaren en az 6 ay daha geçerli olmasını şart koşmaktadır. Bu nedenle, pasaport süresinin yeterli olduğundan emin olunmalıdır.
Vize Durumu: Her ne kadar yeşil pasaport birçok ülkeye vizesiz giriş imkanı sağlasa da, bazı ülkeler için vize gerekebilmektedir. Bu nedenle, seyahat edilecek ülkenin vize politikalarını önceden araştırmak önemlidir.
Seyahat Sigortası: Yurt dışına çıkmadan önce seyahat sigortası yaptırmak, sağlık ve güvenlik açısından önemlidir. Seyahat sigortası, olası sağlık sorunları, bagaj kaybı gibi durumlar için güvence sağlar.
Gerekli Belgeler: Seyahat edilecek ülkeye bağlı olarak, kimlik kartı, uçak bileti, otel rezervasyonu ve yeterli miktarda döviz gibi belgelerin yanınızda bulundurulması gerekebilir. Ayrıca, bazı ülkeler girişte ek belgeler talep edebilir.
Sağlık Önlemleri: Gittiğiniz ülkede geçerli olan sağlık önlemlerine dikkat etmek gereklidir. Bazı ülkeler, belirli aşıların yapılmasını zorunlu tutabilir veya sağlık kontrolleri yapabilir.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Yeşil pasaport (hususi pasaport) ile ilgili olarak sıkça sorulan bazı önemli sorular ve yanıtları şu şekildedir:
1. Yeşil Pasaport Kimlere Verilir?
Yeşil pasaport, belirli kamu görevlilerine, eski bürokratlara, belediye başkanlarına ve belirli derecedeki kamu görevlilerine verilir. Yeşil pasaport sahibi olabilecek kişiler şunlardır:
-1., 2., ve 3. derece kadrolarda çalışan veya bu kadrolardan emekli olan devlet memurları.
-TBMM eski üyeleri ve bakanlar.
-Büyükşehir ve ilçe belediye başkanları.
-Belirli ihracat hacmine ulaşan ihracatçılar ve iş adamları.
-Devlet sporu olarak kabul edilen branşlarda milli sporcu unvanına sahip olanlar.
-Yeşil pasaport sahibi olan kamu görevlilerinin eşleri ve 25 yaşına kadar (öğrenci olma, evli olmama şartıyla) olan çocukları.
2. Yeşil Pasaportla Hangi Ülkelere Vizesiz Gidilebilir?
Yeşil pasaport sahipleri, birçok Avrupa ülkesi dahil olmak üzere, Asya, Afrika, Amerika ve Okyanusya’da birçok ülkeye vizesiz giriş yapabilirler. Ülkelerin detaylı listesini “Yeşil Pasaportla Gidilen Ülkeler” yazımızda bulabilirsiniz. Her ülkenin vizesiz kalış süresi farklılık gösterebilir, bu nedenle seyahatten önce ilgili ülkenin güncel vize politikasını kontrol etmek önemlidir. Bu bilgileri genellikle Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı veya ziyaret edeceğiniz ülkenin büyükelçilikleri üzerinden kontrol edebilirsiniz.
3. Yeşil Pasaport Başvurusu Nasıl Yapılır?
Yeşil pasaport başvuruları, Türkiye’de İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüklerine, yurt dışında ise Türkiye Cumhuriyeti’nin dış temsilciliklerine yapılır. Başvuru için gerekli belgeler şunlardır:
-T.C. kimlik kartı, nüfus cüzdanı veya geçici kimlik belgesi.
-Son 6 ay içinde çekilmiş biyometrik fotoğraf.
-Çalışanlar için, çalıştıkları kurumdan alınacak hususi pasaport talep formu.
-Emekliler için, emeklilik belgesi veya kadro durumunu gösterir belge.
-Pasaport defter bedelinin ödendiğine dair dekont.
4. Yeşil Pasaportun Geçerlilik Süresi Ne Kadardır?
Yeşil pasaportların geçerlilik süresi 2022 yılında 5 yıldan 10 yıla çıkarılmıştır. Bu süre dolmadan önce pasaportun yenilenmesi gerekmektedir. Geçerlilik süresi dolan pasaportla yapılan seyahatler kabul edilmeyeceğinden, seyahat planlaması yaparken bu sürenin kontrol edilmesi önemlidir.
5. Yeşil Pasaport İçin Harç ve Defter Bedeli Ödenir mi?
Yeşil pasaport almak için 790 TL pasaport defter bedeli ödenir, ancak harç ücreti alınmaz. Defter bedeli, başvuru sırasında belirtilen devlet bankalarına, vergi dairelerine veya PTT şubelerine yatırılabilir. Harç bedelinden muaf olunsa da, pasaport defter bedeli ödenmesi zorunludur.
Yeşil pasaport, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına dünya genelinde birçok ülkeye vizesiz seyahat etme ayrıcalığı sunuyor. Bu pasaportla, sınırların ötesine zahmetsizce geçebilir, farklı kültürleri keşfetmenin ve yeni yerler görmenin tadını çıkarabilirsiniz. Ancak her seyahat öncesinde olduğu gibi, gideceğiniz ülkelerin güncel vize politikalarını ve pasaport geçerlilik sürelerini kontrol etmeyi unutmamalısınız.